Twee boeken
Vrijdagmiddag 11 oktober heb ik in de Oranjerie in Ruurlo het boek ‘De Horst aan de Oude Beek’ gepresenteerd. Centraal in het boek staan drie generaties Geerligs die in de twintigste eeuw boeren op boerderij De Horst in de Barchemse buurtschap Zwiep. Jacob Geerligs is zuinig met schaarse stalmest, Hendrik gaat op in de techniek en Toon komt om in de drijfmest. De tijden veranderen onherkenbaar.
Wanneer om half vier de presentatie begint, hebben de 65 bezoekers van de Oranjerie 67 boeken in ontvangst genomen. Miny Geerligs-Schut licht toe dat het boek van 542 pagina’s geen werkje is om in een keer uit te lezen. Telkens een stukje. Iets wat je interessant vindt. Dat kan gaan over één familie, maar ook over 250 jaar emancipatie van boeren. Het kan gaan over honger en sterfte ruim 100 jaar geleden maar ook over de technieken die boeren in de aflopen eeuwen hebben gebruikt. Het kan gaan over het veranderend perspectief van boeren, toen en in de toekomst.
Bij de presentatie herinnert Harry Alferdinck aan de barre tijden waarin zijn opa Gerrit Jan na de koop van Schurink in Hupsel eerst aan de slag moest met het opruimen van snoeihout en op zoek ging voor nieuwe dakgoten aan het bedrijf. Cily Heling-Geerligs vertelt over haar moeder uit Anholt die van de oorlog een diepe afkeer voor discussie heeft overgehouden. Esther Weernink-Gröniger uit Rietmolen laat met een close up van de Nachtwacht zien dat het wat oplevert om van een afstandje naar je eigen gedoe te kijken. Leo Scharenborg uit Groenlo stipt aan dat het niet zoveel oplevert om schone schijn op te houden, de buren hebben het toch wel in de gaten.
De Horst aan de Oude Beek
Het verhaal van ‘De Horst aan de Oude Beek’ speelt tegen de achtergrond van relaties en sociale lagen in een Achterhoekse boerengemeenschap. Die achtergrond berust op parentelen bij de bijna vierhonderd bidprentjes uit de missalen van de familie. De veranderingen hebben allerlei oorzaken. Rond 1880 komen importen van goedkoop graan op gang. Mensen en dieren die het graan verteren, halen de energie eruit en de mineralen blijven achter. De alsmaar groeiende aanvoer van mineralen heeft 145 jaar later negatieve gevolgen voor de kwaliteit van bodem, oppervlakte- en grondwater en lucht, en van biotoop en landschap. Die mineralen brengen, aangevuld met kunstmest als vanzelf de productie op de uit gepeurde zandgronden op een hoog niveau. Zo hoog, dat het zand concurreert met de vanouds vruchtbare delta met klei. Een grotere arbeidsproductiviteit in de landbouw maakt de industrialisatie mogelijk en vervolgens de dienstverlening. De grotere voedselzekerheid heeft raakvlakken met industriële revolutie, Franse Revolutie, mechanisatie, ontwikkeling van chemie, sociale wetgeving en medische zorg. Dat is concreet fossiele brandstof, kadaster, motoren, stikstofkunstmest en vaccinaties. Verder de afschaffing van horigheid, emancipatie bewegingen sinds 1798 en teloorgang van noaberschap. Het verhaal over de broeren Jacob, Hendrik en Toon Geerligs leert dat consumenten thans op een te grote voet leven en dat biologische grenzen zijn overschreden. Het boek geeft een analyse van de leidende principes sinds 1880 en de ‘vermeende vanzelfsprekendheid’ ervan en geeft opties voor de toekomst.
Terug naar de traditie van deze site:
Verwerven van bekwaamheid
Op deze site heb ik sinds 2006 geschreven over de realisatie van competentie. Op deze plaats zijn over het 'doen verwerven' van bekwaamheid korte beschrijvingen van inhoudelijke en methodische aard geplaatst. Door interactie over dit onderwerp bij de begeleiding van leraren zijn alsmaar vragen en en daarop dus ook antwoorden blijven komen. Een bundeling daarvan heeft geleid tot brochures als 'Hoezo competentie?' (16 p.), 'Door praktisch en politiek gehannes met de realisatie van competentie is het woord omstreden geraakt. Ik ben het daana bekwaamheid gaan noemen.
Leren van betekenis
Bovenstaand praktisch werk is door studie en discussie verdiept. De praktijk noopte daartoe. Hoe komt het bijvoorbeeld dat sommige leraren 'als vanzelf' met een leerling een gesprek over bekwaamheid kunnen voeren, terwijl anderen het ondanks uitleg en oefening een 'uitdaging' blijven vinden. Zeg maar een probleem. Theo van Geffen en ik hebben 1.200 pagina's volgeschrteven over reflectie, realisme en bekwaamheid om daarna het bovenstaand probleem terug te brengen tot de volgende constatering. Aan de keukentafel of over de heg kan iedereen omgaan met de volgende reflectievragen: 'Heb jij dat gezien - vind je dat normaal?' 'Begrijp je dat nou?' en 'Wat zou jij doen?'. Maar in een gesprek met een leerling lukt het veel leraren niet om met deze 'werkvragen' een keukentafelgesprek te voeren! Over deze drie werkvragen zijn drie onderzoeksvragen relevant. 1) Hoe is het mogelijk dat alle vragen in een informeel gesprek zijn terug te brengen tot bovenstaande drie werkvragen? 2) Hoe is het mogelijk dat in het sociaal verkeer bijna iedereen heeft geleerd deze drie vragen 'als vanzelf' te gebruiken? 3) Hoe komt het dat het voor veel leraren lastig blijkt om in formele situaties deze drie vragen te stellen zoals aan de keukentafel?
In het boek 'Leren van betekenis - De kracht van curriculair bijpraten' zijn de drie onderzoeksvragen beantwoord. Volgens Theo en mij zijn de antwoorden van belang voor iedereen die met onderwijs te maken heeft. Wij menen dat 'bijna alle onderwijsvernieuwing' stagneert omdat ontwikkelaars en toepassers de antwoorden niet kennen of negeren. Over het boek is meer te lezen in het tweede tabblad van deze site.
De andere bladzijden van deze site zijn nog geblokkeerd. We willen de eerder geschreven teksten van de volgende uitgangspunten voorzien. Herinneren is ophalen waarnemingen en reflecteren is toetsen van indrukken van die waarnemingen. Mensen leren namelijk door het gebruik van twee zintuiglijke vermogens: het plaatsen van waarnemingen in ruimte en tijd, en van drie mentale vermogens: het toetsen van die waarnemingen op realisme, logica en doelmatigheid. Herinneren is ophalen van de waarneming van een gebeurtenis. Reflecteren is het toetsen van de indrukken van die herinneringen aan de indrukken die een ander ervan heeft. Met dit uitgangspunt zullen de eerdere beschrijvingen van inhoudelijke en methodsche aard bij het verwerven van bekwaamheid worden verbeterd.
dr. ir. Jos Geerligs, 06 2347 9681, info@raccent.nl
De onderstaande pagina's op deze website zijn in revisie:
Aantallen bezoeken
450 op 12-1-2007; 4.500 op 15-6-2008; 45.000 op 9-9-2013.
Huidig aantal:
